Hoe herken je hoogsensitiviteit?


HSP kenmerken 

Hoe herken ik HSP? Ben ik hoogsensitief? Het zijn veelgestelde vragen. Op deze pagina vind je meer informatie over HSP kenmerken.

Weet je niet dat je hoogsensitief bent, hou je er geen rekening mee of zie je je gevoeligheid vooral als last? Dan kan het zijn dat je veel voordelen of kwaliteiten niet herkent.

Heb je vragen? Of wil je gaan ervaren hoe het is om minder klachten en meer voordelen te gaan ervaren?

Hoogsensitiviteitscoach Kitty wandelt in de natuur: Hoe herken ik HSP? Ben ik hoogsensitief? Het zijn veelgestelde vragen

Ik noem hoogsensitiviteit rijk en veelomvattend. Het is daarom onmogelijk om al die nuances in een pagina als deze samen te vatten. Het geeft een goed beeld, maar is niet compleet. 

Goed om te weten

Ook al ben je hoogsensitief, je hoeft niet alles te herkennen.

Hoogsensitiviteit is veelomvattend en wordt uiteenlopend ervaren. Soms kan het zijn dat een kenmerk heel erg voor jou geldt en andere niet, ook dan kun je hoogsensitief zijn. Niet alle kenmerken hoeven voor jou van toepassing te zijn wil je hoogsensitief zijn. Of misschien zijn je hoogsensitieve eigenschappen helemaal geĂ¯ntegreerd in je leven, maar weet je niet dat het deze naam heeft.

Wanneer je opzoek bent naar hulp zul je waarschijnlijk vooral klachten ervaren. Het kan dan zo zijn dat je de voordelen of kwaliteiten minder of niet herkent. Ze zijn er wel ergens, maar ze hebben nu geen ruimte om aan het licht te komen.

Ook HSS en/of hoogintelligent of hoogbegaafd?

Ongeveer 30% van de HSP is ook een HSS. Wanneer je ook een HSS (High Sensation Seeker) bent met de behoefte aan dynamiek en variatie, zul je niet alles herkennen en kun je toch hoogsensitief zijn. Hetzelfde geldt voor hoogintelligentie of hoogbegaafdheid.

Geen diagnose

Er bestaat geen diagnose met symptomenlijst bij hoogsensitiviteit omdat hoogsensitiviteit geen stoornis is. 

Je wordt hoogsensitief geboren

Je wordt geboren met hoogsensitiviteit. Dit betekent dat er van jongs af aan kenmerken zichtbaar zullen zijn. 

Je kunt niet later hoogsensitief worden

Het is een misvatting dat je op latere leeftijd hoogsensitief kunt worden door omstandigheden. Soms bedoelt men overgevoeligheid. Dit kun je wel door omstandigheden worden. Wanneer je niet in balans bent als HSP, kun je overgevoeligheid als gevolg ervaren.

Een persoonlijkheidseigenschap

Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidseigenschap. Met al je andere eigenschappen, je persoonlijke situatie en je levenservaring word je compleet. Ook dit is een reden waardoor hoogsensitiviteit anders wordt ervaren en in meer of mindere mate positief of negatief.

HSP, hooggevoelig en hoogsensitief

HSP staat voor hoogsensitieve personen. Met hooggevoeligheid, HSP en hoogsensitiviteit bedoel ik hetzelfde. In Nederland betekenen deze termen ook hetzelfde. Overgevoeligheid is echt iets anders.

Hoofdkenmerk van HSP

Een hoofdkenmerk van hoogsensitiviteit is diepgaande informatieverwerking in het brein en het daardoor intens beleven. Is er sprake van hoogsensitiviteit? Dan zul je dit moeten herkennen. De diepgaande informatieverwerking uit zich in verschillende gedragingen.

Gekleurde bloemen, symbool voor de invloed van de omgeving op hoogsensitieve mensen, zoals uitgelegd door HSP-coach Kitty

HSP kenmerken

    • Je neemt subtiele nuances waar die anderen eerder ontgaan bijvoorbeeld de toon waarmee iemand praat, je ziet dat er iets is, iemand draagt nieuwe schoenen

    • Je hebt een groot oog voor detail dit is niet hetzelfde als geen fouten maken

    • Je voelt snel de sfeer of stemming aan

    • Je kunt sneller overweldigd raken door fel licht, harde geluiden of bepaalde geuren.

    • Je kunt ook erg genieten van subtiele dingen als een fijne geur of geluid.

    • Je voelt je eigen lichamelijke signalen sterk aan je kunt het bijvoorbeeld snel warm of koud hebben, sterk pijn ervaren of moeite hebben met functioneren wanneer je honger hebt

    • Je kunt een gevoelige huid hebben en geĂ¯rriteerd of afgeleid raken van dingen als labels in kleding, spijkerbroeken en synthetische stoffen

    • Je kunt intens genieten van kleine dingen de zon op je gezicht, een bepaalde geur, een kop koffie, een warm bad, enzovoorts

    • Je kunt diep geraakt worden (en genieten) van dingen als de natuur, muziek of kunst

    • Je kunt diep geraakt worden door onrecht denk aan dierenleed, mensenleed of klimaatverandering

    • Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel en hebt behoefte aan eerlijk- en oprechtheid en moeite met het tegenovergestelde

    • Je voelt je (al je hele leven) anders en niet altijd begrepen

    • Je kijkt de kat uit de boom in nieuwe en onverwachte situaties bedachtzaam

    • Je bent een diepe denker

    • Je kunt lang van slag zijn en lang met iets bezig blijven

    • Je maakt snel associaties hak op de tak

    • Je ziet snel verbanden of de rode draad en kunt daardoor vooruit denken

    • Je bent sterk in het analyseren van situaties

    • Je bent goed in zelfreflectie en kunt je eigen rol benoemen

    • Je kunt snel denken en snel leren. Soms kunnen anderen je daardoor niet volgen of bijhouden.

    • Je hebt een groot verantwoordelijkheidsgevoel

    • Je kunt gaan over-analyseren, blijven piekeren en veel beren op de weg zien. Een hoofd dat nooit stilstaat

    • Je hebt een goed (emotioneel) geheugen. Je weet nog precies wanneer en wat je voelde bij bijvoorbeeld heftige gebeurtenissen

    • Je hebt tijd nodig voordat je een antwoord kunt geven of een keuze maakt bedenktijd nodig en bedachtzaamheid.

    • Je bent behulpzaam ingesteld

    • Je voelt de ander aan en weet wat de ander nodig heeft.

    • Je speelt vaak in op andermans behoeftes

    • Je denkt aan de behoeftes van anderen of aan het belang van de groep en houdt daar rekening mee

    • Je bent goed in aanpassen aan de ander

    • Je hebt een groot inlevingsvermogen

    • Je kunt soms meevoelen en andermans problemen of verdriet kunnen een grote impact op je hebben

    • In een boek of film kun je je soms helemaal inleven

    • Je hebt snel het gevoel wat wel of niet klopt sterke intuĂ¯tie, onderbuikgevoel

    • Je heb behoefte aan harmonie en houdt niet van onenigheid of ruzie.

    • Je ervaart gevoelens en emoties veelal intenser dan dat de meeste mensen in je omgeving doen

    • Je hebt moeite met een negatieve omgeving of kritiek dit kan van grote invloed op je zijn

    • Je wilt het graag goed doen en kunt perfectionistisch zijn

    • Je bent vaak te zelfkritisch mild voor de ander, streng voor jezelf

    • Je kunt creatief zijn en dit is uiteenlopend: out-of-the-box denken, schrijven, gevoel voor interieur, nieuwe ideeĂ«n aandragen

    • Je hebt behoefte aan diepgang je kunt leeg raken van enkel oppervlakkige contacten. Je kunt leeggezogen worden door een ander of situatie

    • Je kunt snel overprikkeld raken en dit kun je merken aan prikkelbaarheid, vastlopen, chaos in je hoofd, huilbuien, boosheid etc.

    • Je hebt regelmatig behoefte om je terug te trekken

    • Je kunt moeite hebben met (acute) veranderingen

    • Drukke plekken of feesten kunnen je al snel te veel worden en je kunt deze gaan vermijden

    • Je kunt het allemaal wel weten, maar het doen lukt vaak niet

    • Je kunt ten onrechte denken dat er iets mis met je is

    • Je kunt je anders voelen en daardoor eenzaam

    • Het kan voelen alsof de wereld te zwaar voor je is

    • Je bent gevoelig voor stress je ervaart sneller stress

    • Je bent gevoelig voor overprikkeling dit kun je merken aan prikkelbaarheid, vastlopen, chaos in je hoofd, huilbuien, boosheid etc.

    • Je bent gevoelig voor vermoeidheid

    • Je hebt meer risico op burn-out, angst en depressie

    • Je kunt diep geraakt worden door leed (mens en dier) en dit kan een lange nasleep hebben

    • Agressieve films of andere dingen met geweld kunnen je diep raken

    • Drukke plekken of feestjes kunnen je snel te veel zijn en je kunt deze gaan vermijden

    • Je kent en voelt je eigen grenzen niet meer of gaat er te vaak overheen

    • Besluiteloosheid anderen kunnen vinden dat je te langzaam bent in beslissingen maken of juist te snel

    • Anderen kun je vaag vinden, je niet volgen of vinden dat je van de hak op de hak gaat je brein associeert snel, denkt vooruit en er gebeurt veel in je hoofd

    • Je kunt snel afgeleid raken en moeite hebben om te focussen

    • Je moet eerst overzicht hebben voordat je aan de slag kunt

    • Doordat je zo goed bent in aanpassen ben je jezelf en eigen behoeftes vergeten

    • Je hebt moeite om direct en te antwoorden of direct een keuze te maken

    • Je kunt veel last hebben van andermans humeur, problemen of verdriet

    • Je kunt meevoelen met de ander of andermans emoties overnemen dit kan intens zijn en daardoor kun je in de war raken

    • Je kunt leeggezogen worden door een ander of situatie

    • Je hebt veel last van onenigheid en ruzie

    • Dingen kunnen een lange nasleep hebben en lang blijven hangen

    • Je kunt gaan over-analyseren, piekeren en veel beren op de weg zien een hoofd dat nooit stilstaat.

    • Je kunt te zelfkritisch zijn

    • Een lage eigenwaarde

    • Je legt de lat te hoog en is het nooit goed genoeg ongezond perfectionisme

    • Je bent te veel bezig met de ander en om aardig gevonden te willen worden

    • Afwijzingsgevoeligheid ontwikkelen Rejection Sensitivity

    • Veel twijfelen aan jezelf en niet meer durven vertrouwen op jezelf

    • Je kunt het even niet meer weten niet meer weten wie je bent, wat je wilt of waar je voor staat

    • Je kunt snel last hebben van dingen als harde geluiden, fel licht. Het kan je bijvoorbeeld afleiden of irriteren

    • Je kunt een gevoelige huid hebben en moeite hebben met etiketten, naadjes, spijkerbroeken

    • Je voelt je eigen lichamelijke signalen sterk aan en je kunt het bijvoorbeeld het snel warm of koud hebben

    • Je kunt moeite hebben met functioneren als je honger hebt

  • Als je op dit moment vooral klachten ervaart kan het zijn dat je veel niet herkent. Hoe minder klachten je gaat ervaren, hoe meer de voordelen en talenten naar boven kunnen komen.

    • Je hebt meer profijt van positieve situaties t.o.v. niet hoogsensitieve personen, zo blijkt uit onderzoek. Dit is een krachtig middel.

    • Intens kunnen genieten dat je intens beleeft kan lastig zijn als het gaat om nare dingen. Het kan ook heel veel opleveren en je kunt lang op deze gevoelens teren.

    • Je hebt een groot gevoel voor empathie daardoor kun je graag gezien zijn omdat mensen zich fijn bij je voelen en zich gehoord voelen.

    • Je bent goed in het aanvoelen van de ander en weet vaak wat je moet doen om het de ander naar de zin te maken of zich fijn te laten voelen.

    • Je bent behulpzaam, zorgzaam

    • Goed in samenwerken

    • Je bent gericht op de ander en de groep en de belangen van hen daardoor maak je vaak keuzes die goed zijn voor de ander of de groep en dat kan veel voordeel hebben.

    • Je bent een luisterend oor

    • Je bent betrouwbaar omdat rechtvaardigheid zo belangrijk voor je is

    • Groot gevoel voor verantwoordelijkheid en zelfdiscipline. Juist vaak te streng voor jezelf, maar daardoor bijvoorbeeld vaak een gewilde medewerker.

    • Je werkt vaak nauwkeurig en zorgvuldig

    • Je ziet snel verbanden en de rode draad hierdoor kun je snel bij de kern komen en resultaat krijgen

    • Je kunt vaak goed overzicht houden helikopterview

    • Je hebt een sterk oog voor detail dit kan allerlei voordelen hebben

    • Je leert snel en leert snel van fouten je bent sterk in analyseren en reflecteren en hebt daardoor een grote ontwikkelingspotentie

    • Je wilt het graag goed doen vooral ook voor de ander

    • Je bent flexibel en loyaal je hebt een groot aanpassingsvermogen omdat je zo bezig bent met de ander. Iets wat vaak gewaardeerd wordt

    • Je kunt weloverwogen keuzesmaken omdat je brein denkt in kansen en risico’s, de situaties overziet en vooruit denkt

    • Je kunt erg genieten of positief geraakt worden door dingen als muziek, kunst, natuur

    • Je kunt erg genieten van of je helemaal inleven in een boek of film

    • Intens voelen betekent dat je positieve gevoelens ook intens voelt als liefde voor je kind of geluksgevoelens

    • Creatief dit is uiteenlopend: out-of-the-box denken, schrijven, gevoel voor interieur, nieuwe ideeĂ«n aandragen

    • Je kunt een bemiddelaar zijn of een mensen met elkaar verbinden

    • Je streeft naar harmonie

    • Je kunt mensen inspireren

    • Met jou heb je oprecht en eerlijk contact

    • Je kunt vroeg signaleren wanneer er iets de verkeerde kant op gaat

    • Je hebt een sterke intuĂ¯tie

    • Je kunt een groot verbeeldingsvermogen hebben

    • Je kunt een goed en diep gesprek met je voeren bijvoorbeeld over levensvragen, zingeving, bewustzijn en filosofie

    • Je kunt een goed gevoel voor humor hebben

    • En natuurlijk is deze lijst nog veel langer ;) Ik vertel je er graag meer over.

Je stelt je niet aan wanneer je veel last hebt van een negatieve omgeving. Als HSP is je opmaak extern georiënteerd en is de omgeving heel belangrijk.

– Kitty, coach hooggevoeligheid

Een groene bladplant, symbool voor rust en groei door het begrijpen van hoogsensitiviteit als bron, volgens HSP coach Kitty.

Is het belangrijk om te weten of ik hoogsensitief ben? Absoluut. 

Als je dit weet zal het je helpen om te begrijpen waarom iets met je gebeurt. Er kan veel verklaard worden wanneer hoogsensitiviteit de onderliggende factor is. Dat geeft rust. Je hoeft niet langer te denken dat er iets mis met je is of je eenzaam te voelen. 

Bovendien als je vooral problemen en lasten ervaart, bijvoorbeeld te veel stress en overprikkeling en maar de klachten blijft aanpakken, kom je niet bij de bron en val je steeds maar weer in dezelfde valkuil.

Zodra je het weet, kun je werken aan de bron en daarmee leren omgaan met hoe hoogsensitiviteit voor jou het beste werkt. Daarmee kun je veelal overprikkeling, stress en vermoeidheid voorkomen. Leren omgaan met draagt bij aan een leven met meer energie, rust en lol. Je komt tot bloei. Het naampje maakt dan eigenlijk niet meer zo uit.

Een onscherpe afbeelding van Kitty van der Ploeg, symbool voor de verwarring die plaatsmaakte voor inzicht na het vinden van een passende HSP coach

"Dit veranderde toen ik terecht kwam bij een HSP coach die bij mij paste. Mijn oren klapperde. 'Aha. nu snap ik het!'

Er ontstond een proces naar veel meer rust, zelfkennis, acceptatie, duidelijkheid en gewoon een veel leuker leven. Ik kon een hoop ballast loslaten"

HSP coaching en begeleiding kan dus heel waardevol zijn. 

Samenvattend ben je hoogsensitief als:

Je neemt vaak subtiele dingen waar die anderen eerder ontgaan. Je hebt een groot oog voor detail. Zowel in wat je ziet, ruikt, hoort, voelt en proeft als sociaal (stemmingen, emoties, lichaamstaal, uitdrukkingen). Het zenuwstelsel is scherper afgesteld en neemt meer en sneller informatie op. Denk dan ook aan signalen vanuit je lichaam. Er is een andere filter werkzaam ten opzichte van niet- hoogsensitieve personen.

Wanneer deze informatie diepgaand en complex wordt verwerkt in het brein met een neiging om de belangen van anderen voorop te zetten. Informatie gaat niet zomaar voorbij, informatie wordt met elkaar in verband gebracht, informatie wordt doordacht, er wordt geassocieerd en geanalyseerd en veel nagedacht over de eigen rol. Het brein is erg sociaal gericht.

Door die verwerking hebben prikkels buitenaf (sociaal en fysiek) als van binnenuit meer impact. Je beleeft intenser. Prikkels en dus situaties hebben meer impact, zowel positief als negatief. Je kunt situaties heel anders zien en benaderen dan niet HSP. Je hebt een rijke en complexe gevoels- en belevingswereld.

Door die verwerking hebben prikkels buitenaf (sociaal en fysiek) als van binnenuit meer impact. Je beleeft intenser. Zegt Kitty expert in hooggevoeligheid

HSP coaching: Leer omgaan met je hoogsensitiviteit

Op een manier die voor jou werkt

Ben je klaar met het ervaren van klachten en lasten? Je doet het niet fout als je jouw gevoeligheid vooral als belemmering ervaart.

Leren omgaan met zorgt ervoor dat je uit die negatieve spiraal kunt stappen. Daarmee krijg je ruimte en rust voor een leven wat voor je werkt en bij je past. HSP coach Kitty begeleid je hierbij.

  • Zelfinzicht tot de kern

  • Ervaar rust en balans

  • Ontdek je krachten en valkuilen

  • Leer omgaan met uitdagingen

Bevrijding. Dat is wat het oplevert wanneer je de voordelen van je HSP gaat zien en ervaren.

Kitty HSP coach bij Alsmeer houdt een kaart met de tekst: "Het is eigenlijk nooit genoeg?" De sfeer is ondersteunend en bemoedigend.

64% van de HSP heeft moeite met het omgaan met de eigen intense of heftige emoties en 49% worstelt elke dag om zich staande te houden in deze wereld

—Esther Bergsma